Werkstress is een groeiend probleem dat niet alleen de gezondheid van werknemers schaadt, maar ook de prestaties en productiviteit op de werkvloer beïnvloedt. In het vorige artikel keken we naar de kosten van werkstress. En die waren niet mis. In dit artikel gaan we dieper in op het juridische aspect. Wat zegt de wet over werkstress? Wat zijn de verantwoordelijkheden en verplichtingen van werkgevers?
De Arbowet en Burgerlijk Wetboek
Werkgevers zijn verplicht om alle vormen van psychosociale arbeidsbelasting (PSA), waaronder werkstress, zo veel mogelijk te voorkomen of te beperken. Deze verplichting is niet alleen vastgelegd in de Arbowet, maar ook in het Burgerlijk Wetboek (BW). Artikel 7:658 BW stelt dat werkgevers een zorgplicht hebben naar hun werknemers om een veilige en gezonde werkomgeving te bieden. Hieronder valt ook de verplichting om werknemers te beschermen tegen te veel werk of taken die te moeilijk voor hen zijn. Concreet betekent dit dat werkgevers actie moeten ondernemen om een te hoge werkdruk en werkstress te voorkomen.
De Arbowet en PSA-beleid
De Arbowet gaat verder dan slechts richtlijnen; het eist daadkrachtige actie van werkgevers. Artikel 3 van de Arbowet specificeert namelijk dat werkgevers verplicht zijn om actieve maatregelen te nemen om de risico’s van psychosociale arbeidsbelasting (PSA) te verminderen of weg te nemen. Dit betekent dat er geen ruimte is voor passieve toezeggingen, maar dat werkgevers proactief een beleid moeten opstellen en uitvoeren om PSA te voorkomen. Dit beleid moet een onderdeel zijn van het bredere arbobeleid van de organisatie.
Maar er is meer. Werkgevers moeten de risico’s van werkstress gedetailleerd in kaart brengen, door middel van een grondige Risico-Inventarisatie en -Evaluatie (RI&E). Dit houdt in dat werkgevers niet alleen verantwoordelijk zijn voor het verminderen van werkstress, maar ook voor het systematisch opsporen van de factoren die deze risico’s veroorzaken. Zo kunnen ze effectieve maatregelen nemen en de risico’s doeltreffend aanpakken.
De rol van de Nederlandse Arbeidsinspectie (NLA)
De Nederlandse Arbeidsinspectie (NLA) speelt een belangrijke rol bij het toezicht op de naleving van deze wetgeving. Als uit controles blijkt dat een werkgever onvoldoende maatregelen heeft genomen om werkstress tegen te gaan, kan de NLA boetes opleggen. De hoogte van deze boetes varieert. Voor de eerste overtreding kan de boete oplopen tot €1.500. Bij herhaalde overtredingen kan deze zelfs verdubbelen of verdriedubbelen(!).
Schadevergoeding bij schade door werkstress
Naast boetes van de NLA moeten werkgevers zich bewust zijn van het feit dat werknemers een schadevergoeding kunnen eisen, als ze ziek worden door werkstress. Werknemers die door werkstress uitvallen, kunnen de werkgever aansprakelijk stellen voor de geleden schade. Een rechter beoordeelt dan of de werkgever al het mogelijke heeft gedaan om ziekte door werkstress te voorkomen.
Het is belangrijk hierbij op te merken dat niet alle klachten die verband houden met een burn-out per se alleen door het werk worden veroorzaakt. Dat bleek ook bij een zaak bij het gerechtshof in Den Bosch. Een werknemer die vanwege burn-outklachten was uitgevallen, probeerde haar werkgever verantwoordelijk te houden voor de geleden schade. Ze kon niet bewijzen dat de werkgever de Arbowetregels had overtreden. Daarom stelde het hof de werkgever in het gelijk.
Investeer in werkstresspreventie
Werkgevers in Nederland hebben een wettelijke plicht om werkstress aan te pakken. Niet voldoen aan deze verplichting kan boetes en schadeclaims met zich meebrengen. Maar het gaat niet alleen om de juridische kant; werkstress aanpakken draagt ook bij aan een gezondere en productievere werkomgeving.
Wil je weten hoe wij jouw organisatie kunnen ondersteunen bij het voorkomen van werkstress en psychosociale arbeidsbelasting? Neem contact met ons op voor een vrijblijvende kennismaking. Samen werken we aan een gezondere werkplek.
